Dr. Arif Oğuz Öziltürk

   Yaşam süresi uzadıkça insanların yaşam kalitesini olumsuz etkileyen bazı hastalıklar daha fazla dikkat çekmektedir. Bunlardan biri de halk arasında eklem kireçlenmesi olarak bilinen OSTEOARTRİT' tir.Kesin bir tedavisi yoktur,ancak hastalığın ilerlemesini yavaşlatacak önlemler alınabilmektedir.Bazı destekleyici maddeler bu amaçla kullanılmaktadır ve iyi sonuçlar alınmaktadır.Bunlardan biri önceki sayfada sözünü ettiğimiz Hyaluronik Asittir. Bir diğeri ve belki de daha önemlisi Glukozamindir. Glukozamin 6 karbonlu bir sakkarittir.Kıkırdak dokunun yapımında anahtar rol oynayan bir maddedir.Özellikle monosakkarit yapıdaki kondritin ve Hyaluronik asitin yapı taşlarındandır.Sinovyal sıvı (Eklem Sıvısı),Ligamanlar ve diğer eklemyapılarında bulunan  Glukoproteinlerin,Glikozaminoglikanların sentezi için ihtiyaç duyulan önemli bir maddedir.

   Glukozamin HCl ve sülfat tuzları kullanılır.

   Kabuklu deniz canlılarından ve bitki fermantasyonu ile elde edilir.Bitkisel kaynaklı olduğu söylenen Glukozamin bileşiklerinin doğal yollarla elde edildiği konusunda şüpheci davranımalı ve araştırılmalıdır.

   Vücutta doğal olarak bulunur.Günlük diyetle dışarıdan alınamaz,mutlaka dışardan takviye şeklinde alınmalıdır.Dışardan alınan Glukozaminler Glukozaminoglikanların (GAG) sentezini stimüle eder.GAG lar kıkırdak dokusunda su tutma özelliğine sahiptir, bu özellikleriyle darbelerin kıkırdak tarafından rahatça tolere edilmesini sağlarlar,ayrıca kıkırdak sağlığı için gerekli olan Sülfür'ünde kıkırdağa taşınımını sağlarlar.Eklemdeki kıkırdağın bozunmasına yol açan enzimlerin (Metaloproteinazlar) etkisini azaltırlar.Yani hem yeni kıkırdak oluşumunu uyararak onarımını sağlar,

hem de kıkırdağın kaybını önler. Bu nedenle chondroprotective (kıkırdak koruyucu) olarak adlandı-

rılır.Kıkırdak koruyucu bir madde şu özelliklere sahip olmalıdır:

  --- Kondrositlerce  kıkırdak matriks yapısını oluşturan kollagen ve glukozaminoglikan sentezini artırabilmelidir.

  --- Sinovya hücrelerince hyaluronan sentezini artırabilmelidir.

  --- Dejeneratif enzimleri inhibe edebilmelidir.

  Bu etkilerin tamamını sağlayan tek bir madde henüz yoktur.Ancak Glukozamin (G) Kondroitin Sülfat (KS) ve Hyaluronan üçlüsü bu etkileri birlikte sağlayabilmektedirler.

  Yapılan araştırmalarda şu sonuçlar elde edilmiştir:

  --- Diz ekleminin herhangi bir travmaya maruz kaldığında iyileşme için Glukozamini kendisinin ürettiği tespit edilmiştir.

  ---Osteoartrit vakalarına bağlı ağrı ve eklem sıvı azalmasına bağlı semptomlarda ciddi rahatlama sağladığı tespit edilmiştir.

  --- Zaralı enzimleri (Proteazlar) inhibe ettiği ve GAG havuzunu çoğalttığı ve sinovyal trombüsleri önlediği tespit edilmiştir.

  ---Glukozamin sülfar verilen hastaların ağrılarında istatistiksel olarak belirgin şekilde sağlanan hafiflemenin yanı sıra hareketliliğin arttığı,Ağrı kesici ya da antiinflamatuar ilaca olan gereksinimin belirgin şekilde azaldığı gözlenmiştir.

  --- Glukozamin alan deneklerin %88 'inin üç aylık çalışma sürecinin sonucunda diz ağrılarında

azalma bildirilirken plaseboda bu oran % 17 dir.

  --- Glukozamin ağrıyı azaltırken Kondroitin sülfat hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaktadır.

  --- Antiinflamatuar eklem koruyucudur ve artrit,bursit gibi eklem hastalıklarını iyileştirir.

  --- Tenis,Futbol,basketbol ve atletizm gibi sporları yapanların bu üçlü kombinasyonu kullandıklarında 

rahatlama sağladığı gözlenmiştir.

  --- Yapılanaraştırmalarda ki gözlemlere göre hastaların % 75 kadarında ağrı,%50-70 oranında azalmakta,mobilite artmakta,günlük aktiviteler ve düz yol yürüyüşleri rahatlamaktadır.

  Çalışmalar tümüyle gözden geçirildiğinde Glukozamin ve Kondroitin birlikte osteoartritin semptomatik tedavisinde yararlı ve güvenilir gözükmektedir.

  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

   Klinik olarak intravenöz,intramuskuler,eklem içi yollarla verilebilir olmasına karşın sadece oral formu mevcuttur.Krem ve jellerin deriden iyi emildiğine dair kuşkular vardır.Kırışıklık azaltıcı olarak krem formları kullanılmaktadır. Oral yolda çok iyi emilmektedir.Yapılan insan ve hayvan deneylerinde oral alımdan sonra % 70 oranında gastrointestinal sistemden emildiği gösterilmiştir.Atılımı da böbrek yoluyla olmaktadır.

  Günlük doz 1500 mg.dır.

  Etkinliklerini daha uzun zamanda gösterirler.En az 2 ay kullanılmalıdır. 4 ay kullanımla daha fazla yarar sağlandığı gözlemlenmiştir.

  Bu doz 2 veya 3 'e bölünerek kullanılır.(2x750 mg-3x500 mg.)

  Daha fazla doz pankreas hücrelerinde hasara ve Diyabet riskinde artmaya neden olabilir.Kronik Karaciğer hastalığı olanlarda da dikkatli olmak gerekir.

  Deniz ürünlerine karşı allerjisi olanlarda allerjik reaksiyon gelişme riskine karşı kullanılmamalıdır.

  Hamilelerde kullanılmamalıdır.