Dr. Arif Oğuz Öziltürk

OSTEOARTRİT| (Romatizma)​

 

​Toplum için oldukça önemli bir sorundur.Ortalama yaşam sürelerinin uzamasıyla birlikte daha çok görülür hale gelmiştir.Yaşlılıkla ortaya çıkan bir durumdur. Eklemlerde ağrı ve hareket kısıtlılığına neden olur. Bu nedenle günlük aktiviteler

zorlaşır ve yaşam kalitesi olumsuz yönde etkilenir.Tedavide temel yaklaşım günlük aktiviteleri normal bir şekilde yapabilmeyi sağlamaya yöneliktir.Bu nedenle tedavide ilk basamak hastayı eğitmektir.

Öncelikle bir eklem hastalığıdır.Kadınlarda biraz daha sık görülmektedir. Temel bozulma eklemleri oluşturan kemiklerin üzerini kaplayan kıkırdak dokusunun harabiyetidir.Bu harabiyette eklem yüzeyleri üzerinde küçük çıkıntıla oluşur.Kıkırdak dokuda azalma olur.Kemik yüzey ortaya çıkar ve birbirine sürtünmeye başlar.Bu patolojilere ek olarak normalde eklem boşluğunda bulunan ve eklem yüzeylerini kayganlaştıraneklem sıvıısı da koyulaşır, miktarı azalır.Bütün bu değişiklikler nedeniyle ağrı,hareket kısıtlanması ve şişlik gibi şikayetler oluşmaya başlar.Özellikle etkilenen eklemler: Diz,Kalça,Bel ve Boyun Omurga eklemleri,El parmaklarının küçük eklemleri ve el,ayak baş parmakları eklemleridir.Ağrı her hastada görülen bir şikayettir.Yataktan kalktıktan veya uzun süre oturduktan sonra eklemlerde tutulmalar oluşur.Eklem hareketlerinde çıtırtı sesi gelir.Eklemlerde şişlik gibi bulgular yavaş yavaş gelişmeye başlar. Osteoartritin gelişmesinde rol alan faktörler şöyle sayılabilir.

 

--Yaşlanma: yaş ilerledikçe kıkırdak yapısp bozulmaya başlar.

 

--Hareketsizlik: eklem esnekliğini azaltır,eklemleri hareket ettiren kasların zayıflamasına yol açar.

 

--Genetik Faktörler:Bazı ailelerde genlerle aktarılma söz konusu olabilir.

 

--Obezite:Ağırlığın artması ekleme binen yükü artırarak eklem aralığının azalmasına neden olur.

 

--Kas Güçsüzlüğü: Kasların zayıflaması sonucu eklemlere binen yük artarak osteoartri artıran bir rol oynar.

 

--Eklemin Zorlanması: eklemlerin zorlanması yada darbe alması veya aşır kullanımı da riski artırır.Özellikle diz ve kalça eklemleri travmaya  ve spor yapanlarda aşıri kullanım ve yüke maruz kaldıkları için osteoartrit gelişme riski daha fazladır.

 

Hasta eğitiminde hastalık ve risk faktörleri ,normal eklem haraketleriı,eklemin nasıl korunacağı anlatılır.Kilo kontrolü eklem yükünün azaltılması yönünden önemlidir. Evde yapılacak bazı egzersizler ağrıyı azaltarak,eklemin esnekliğini sağlar.

Egzersizler germe ve güçlendirme ve aerobik egzersizleri olarak üç gruptur.

 

Germe Egzersizleri: Kas ve eklem katılığını azaltmak,eklem hareketliliğini artırmak içindir.Yatmadan önce veya sıcak bir duş sonrası gibi vücudun sıcak olduğu durumlarda yapılmalıdır.Yapılan germe hareketleri ağrıya neden olmayacak derecede olmalıdır.

 

Güçlendirme Egzersizleri: Eklemleri hareket ettiren kasların daha güçlü hale getirilmesi amaçlanır.Bunlar belli bir dirence karşı kasın kasılmasını sağlama şeklindedir.Aletli ya da aletsiz olarak yapılabilir.

 

Aerobik Egzersizler:

Bu egzersizler sağlıklı yaşam içinde yapılması gereken şeylerdir. Yürüyüş,bisiklete binme,yüzme,dans bu egzersizlerdendir.

 

İlaçla Tedavi:Ağrı kesiciler ve eklem yüzeyini etkileyen destekleyici ilaçlardır.Ağrı kesicilerin kullanılmasındaki amaç hastanın ağrısını azaltarak hareket kabiliyetini artırmaktır.Eklem yüzeyini destekleyici ilaçlar çok çeşitlidir ve İçinde Glukozamin,

Kondroitin,Hyalunorik asit, c vitamini gibi maddeleri içerirler.Bunlar kıkırdak yıkımını azaltarak ve yeni kıkırdak yapımına yardımcı olarak etki gösterrler.